17. Hoe Van Sliedregt zijn stempel drukte op O21
Op 19 augustus 1969 verkocht Hergarden 1 het huis met gronden voor 55.000 gulden [+ 5000 gulden voor de inventaris] door aan Van Sliedregt.2 De nieuwe eigenaar dacht aan een bestemming als weekend- en vakantiehuis. Het verhaal gaat dat hij pas later ontdekte dat er een grote boomgaard in de koop besloten zat.
Wat hij kocht waren de percelen Oosterleek Sectie B 139 (riet en bouwland, 7 are 60 ca.), 147 (bouwland, 88 are 60 ca.), 148 (riet- en hooiland, 17 are 10 ca.), 149 (riet- en hooiland, 7 are 10 ca.), 161 (weiland, 5 are 20 ca.), 162 bouwland (19 are 30 ca.), 446 (bouwland, 46 are 50 ca), 476 (boomgaard, 53 are 80 ca) en 485 (huis, erf, schuur en boomgaard, 89 are 25 ca); in totaal 3 ha 35 are 05 ca.
Deze gegevens komen uit het kadastraal uittreksel dat op 20 november 1969 aan Van Sliedregt werd gezonden.3 Ze gaven volgens het schrijven de toestand weer van 20 augustus 1969, wat echter niet het geval was: nagenoeg alle percelen waren in gebruik als boomgaard.
In juli 1971 zond het Kadaster een “Kennisgeving van tenaamstelling” waarin aan Van Sliedregt – die toen nog in Amsterdam woonde – werd meegedeeld dat de akte van toedeling in het kader van de Ruilverkaveling op 16 juli 1971 bij notaris Schreurs te Hoorn was gepasseerd. De losse percelen werden onder één nummer verzameld: Sectie C nr. 407, en de oppervlakte was 3 ha 30 are 65 ca.4
Bouwtekening van het voorhuis, 1969
In de aanvrage werd de toekomstige functie van het pand omschreven als “woonhuis plus architectenbureau”. Het ontwerp was van Van Sliedregt zelf. De begrote verbouwingskosten van het voorhuis bedroegen 8000 gulden. En de fa. Kramer uit Avenhorn zou de werkzaamheden gaan uitvoeren.
Er zijn in de indeling van de begane grond nogal wat verschillen tussen de situatie zoals die in 2011 werd aangetroffen en het ontwerp zoals afgebeeld op afb.60. De doucheruimte en de garderobe op de begane grond bevonden zich niet op de plaatsen zoals op de tekening was aangegeven. De doka was doucheruimte; de douche en garderobe op de tekening maakten plaats voor een grotere slaapkamer, en het keukenblok bevond zich tegen de zuidoostelijke binnenmuur.
Deze wijziging in het interieur had gevolgen voor de kapconstructie. Daartoe werden onder de hanenbalken extragordingen aangebracht die met spanten aan de kapconstructie werden opgehangen.
Van Sliedregt heeft geen voorzieningen getroffen om de bijna 10 meter lange overspanning van de verdiepingsvloer boven de woonkamer op te vangen. Toegegeven, het betrof balken van 17×13 cm, maar bij het belopen van de verdiepingsvloer kon je deze wel voelen deinen.
De materiaalkeuze voor het te verbouwen voorhuis was gericht op een destijds moderne, sobere, functionalistische uitstraling waarbij voor de scheidingswanden tussen de woonkamer en de hal, en tussen de woonkamer en de slaapkamer een duidelijke voorkeur bestond voor de toepassing van hout – overigens niet verwonderlijk voor iemand met een curriculum als Van Sliedregt -. De strakke wanden werden transparant bruin gebeitst om de nervatuur van het hout te laten uitkomen; afwerklijsten bestonden uit hardhout.
De vloeren werden belegd met hardgebakken bruine tegels van 10×20 cm. En in de hal kwam een rechte open trap met wengétreden opgesloten door rechte zwart gebeitste stijlen van beganegrond tot verdiepingsvloer.
Het paste blijkbaar bij de opvattingen van deze architekt dat hij zware plafondbalken onder grijze houtwolcementplaten [herkulith] wegstopte en daarmee de constructie van het gebouw aan het oog onttrok. De herkulitplaten werden door hem blijkbaar als een eerlijk sober materiaal gezien dat prevaleerde boven de geverfde balken.
Boven werden in een strakke symmetrische ordening vier slaapkamers een overloop, een doorloopkast en een douche-toiletruimte gepland. Aansluitend bij de uitwendige symmetrie van het bestaande gebouw werd aan beide zijde van het dak een dakkapel aangebracht om daglicht in de achterste slaapkamers toe te laten. De sanitaire voorzieningen en de trap naar de vlieringzolder [afb.61] zijn anders ingetekend dan ze in 2011 werden aangetroffen: een klein zitbad, een toilet en een wastafel in de doucheruimte; een rechte uitschuifbare vlieringtrap op de plaats van de geplande wastafels.
De kamerindeling aan de voorzijde van de verdieping was er de oorzaak van dat de raampartij in de voorgevel veranderd moest worden.6 [Vergelijk afb.34 in Nieuwbouw in 1915, 59 en de foto naast de pagina “Bij wijze van Poortje”]
Het enige element op deze bouwtekening dat met het architektenbureau in verband gebracht kan worden, is een donkere kamer [“Doka” midden aan de bovenrand van de begane grond op afb.60, oorspronkelijk ontworpen als ruimte voor de CV-ketel].
Bouwtekeningen achterhuis 1976
Met het achterhuis werd zeven jaar later begonnen. Dat in 1969 daaraan al wel werd gedacht, blijkt uit de plattegrondtekening [afb.60] waarop tussen haakjes de vermelding “in 2e fase woonhuis” te lezen is.
De aanvrage voor een bouwvergunning voor het achterhuis [“de herbouw van een landbouwschuur tot architectenatelier + studeerkamer” volgens die aanvrage] werd ingediend op 6 augustus 1976. Maar van februari tot augustus werden later op onderdelen aanzienlijk van elkaar afwijkende ontwerpen aan het Gemeentebestuur van Venhuizen gestuurd.
Over de oude schuur meldde Van Sliedregt in de vragenlijst die hem naar aanleiding van zijn aanvrage door de Gemeente was toegezonden:
“De bestaande schuur is gedeeltelijk ingestort. De bestemming wordt gedeeltelijk gewijzigd.
beg grond = bureau
verdieping = opslag lege fust 7
zolder = studeerkamer.”
Na de gemeentelijke herindeling bekeek de Gemeentelijke Technische Dienst van Venhuizen-Grootebroek de tekeningen en gaf op 31 augustus 1976 als “beoordeling i.v.m. ruimtelijke ordening: “Gelegen in “Oosterleek 1972”. (Vanaf de voorgevel gerekend 25 m naar achteren). Bestemming: En bebouwing. Een gedeelte van de bebouwing wat nu zal worden aangebouwd, zal als kantoor dienst doen en dus strijdig zijn met de gebruiksbepaling artikel 17.
Het te bouwen afdak, valt buiten het bestemmingsplan “Oosterleek 1972” en ligt in het plan “Wijdenes in Hoofdzaak”. Volgens deze kaart, is de bestemming hier geregeld in het uitbreidingsplan in Onderdelen, doch dit plan is nooit gemaakt.”
In de vergunning werd echter wel een vijftal voorwaarden gesteld in verband met constructieberekeningen, zwaarte van lateien, heipaal-lengten, het gewicht van het heiblok, en de ondervloer onder de betonconstructies. 9
Bouwtekening van schuur/garage, 1975
De huidige schuur aan de noordwestkant van het huis stamt uit het midden van de jaren ’70. Daarvoor werden twee tekeningen gemaakt. In het eerste ontwerp van 13 november 1969 ging de gedachte uit naar een dubbele garage [afb.71]. Deze was ook op een andere plek gepland.
Na latere wijzigingen in functie, vorm en locatie [Zie daarvoor afb.72 en 74] werd de schuur pas in 1975 gebouwd. 10
Bouwtekening afdak voor landbouwwerktuigen en fust, 1975-1988.
Toen de schuur [“garage” volgens het ontwerp op afb.72] er stond, diende Van Sliedregt op 24 juni 1975 een aanvrage in voor de bouw van een [tweede] schuur.
Op 28 juli 1975 werd onder de gebruikelijke voorwaarden die betrekking hadden op de constructieberekeningen en de zwaarte van de benodigde lateien, door B&W van de gemeente Venhuizen vergunning verleend voor de bouw.11
Tot een realisering van dit plan is het niet gekomen.
De kapschuur werd in de bouwvergunning van 25 januari 1988 “afdak als afstelruimte voor tractoren, maaimachines etc.” genoemd en werd in eigen beheer gebouwd. Geschatte bouwkosten 6000 gulden.
Op het onderste gedeelte: de situering van de beide gebouwen; daarnaast de rompconstructie van de te bouwen schuur. Langs de onderrand de situatietekening van het perceel. [Zie voor de kapschuur ook afb 73.].
Een East en een West wing?
In welk jaar Van Sliedregt het achterhuis met een paar vleugels heeft willen uitbreiden, is niet bekend maar het moet na 1988 geweest zijn omdat de kapschuur op de situatietekening als ‘bestaand’ werd aangemerkt. Ook dit plan is niet gerealiseerd.
– Deze tekening is de oudste waarop de huidige oprit met de instulpende haagbeukenhaag, de kastanjeboom, de honingboom en de nu resterende stam van de Noordhollandse suikerpeer zijn ingetekend.
Ga nu door naar De boomgaard
Noten- ten overstaan van notaris Batenburg te Beverwijk. [Koopakte van Van Sliedregt. Archief familie Broeders-Adolf.][↩]
- Dirk van Sliedregt, geboren te Middelharnis 6-4-1920, overleden 19-5-2010 te Oosterleek, was van 1978-1985 directeur van de Christelijke Academie voor Beeldende Kunsten te Kampen, en woonde in die jaren in die IJsselstad. – Voor nadere biografische gegevens wordt verwezen naar Tollenaar en Huisman, 2013.[↩]
- Afschrift van de registratie in de Legger van Eigenaren [Archief familie Broeders-Adol[↩]
- Afschrift van de akte van toedeling. [Archief familie Broeders-Adolf.] – De vijf are verschil zal vermoedelijk moeten worden toegeschreven aan de geplande wijzigingen in de dijkteen en dijksloot.[↩]
- Vanaf het adres: Johannes Verhulststraat 182. Van Sliedregt was in die jaren als hoofd van de afdeling interieurarchitectuur verbonden aan de Gerrit Rietveldacademie te Amsterdam.[↩]
- De afstand tussen de twee vensters is in werkelijkheid groter dan op de tekening; zie ook de verbouwingsporen in de voegen tussen de beide raamvensters in de voorgevel.[↩]
- hier zal gedacht moeten worden aan onder andere Veilingkisten[↩]
- De bebouwde oppervlakte werd wel gewijzigd, de schuur werd namelijk verkleind van 14,102 m lengte naar ruim 5 meter.[↩]
- RKD 0700, inv.nr 78. – Een technisch bureau te Bennekom maakte een berekening voor de paalbelasting, een berekening voor de paalfundering en een ‘palenplan’. Uit het sonderingsrapport [Geomechanica, Stompetoren] bleek dat er palen van 15,50 m nodig waren. Gebruikt werden houten palen met betonnen opzetter. Max. paalbelasting 10.000 kgf. Paalomtrek aan de punt diende minimaal 35 cm te zijn.[↩]
- West-Fries Archief. Gemeente Wijdenes-Oosterleek. Bouwvergunningen. Toegang 1223_BD inv.nr. 350. Veranderen van boerderij tot woning, tevens plaatsen van een garage [revisietekeningen], 13-11-1969.[↩]
- West-Fries Archief. Bouwvergunningen Venhuizen. Toegang 1936_BD inv.nr. 3976. Oprichten schuurtje en terrreinafscheiding [28-7-1975].[↩]