Pieter IV

17. Huisnummer 1 [perc. 244] langs de Zuiderdijk [Kadastrale kaart van 1824 en detail Google. Earth [2006]]
Maartje Haas, de eerste vrouw van Pieter IV, is in 1849 overleden 1 op het adres Oosterleek Nr.1. 2 In de akte van scheiding en verdeling van 1870 waarin de erfrechten van hun dochter Antje werden geëffectueerd, staat vermeld dat dit huis kadastraal geregistreerd stond in Sectie B onder nummer 244 en dat het aan de zeedijk lag. 3 De locatie van de kavel met dit nummer komt overeen met die van het huidige adres Zuiderdijk 32. In 1824 bezat Hendrik Roos, de vader van Pieter, al het naastliggend perceel nr. 245. In 1841 kocht Pieter IV de percelen 246 en 247 erbij. 4 Op welke wijze het bedrijf na 1850 werd gerund en tot welk jaar het zijn eigendom bleef, is niet bekend.
Na zijn huwelijk met Marijtje Bruin in 1850 is hij met zijn dochter Antje ingetrokken bij Marijtje [1813-1892]. Zij was de weduwe van Dirk Leeuwrik 5, die met haar zes kinderen Leeuwrik op nr. 16 woonde. Marijtje en Pieter IV kregen in de jaren 1851-1854 drie kinderen van wie alleen Pieter V voor het O21-verhaal van belang is. 6
In 1861 staat het gezin van Pieter IV en Marijtje ingeschreven op het adres nr.14. 7
Marijtje was aanvankelijk tapster [ze verkocht in het klein bier en wijn] en later winkelierster. 8
Pieter IV staat in akten als arbeider, landman, bouwman, akkerbouwer en als dijkbaas te boek. 9
Onder Venhuizen, Hem, Oosterleek en Wijdenes bezat hij bouw-en weilandpercelen die voor een deel al eerder bij de familie in bezit waren. In 1870 verbouwde hij gerst, tarwe, erwten, mosterd- en karwijzaad en aardappelen. 10 De grootte van zijn veestapel is af te leiden uit het bedrag dat deze [inclusief de hooivoorraad] in 1870 waard was: 1687 gulden 50 cent. Ter toelichting kan dienen dat in 1870 koeien op de veemarkt te Hoorn 90 tot 140 gulden opbrachten. 11
Er was in de hierboven genoemde akte van scheiding en verdeling ook sprake van een partij kaas. Dit betekent waarschijnlijk dat er op het bedrijf van Pieter IV gekaasd werd.
Deze Pieter trad binnen het verhaal van O21 niet op de voorgrond, maar in het laatste kwart van de negentiende eeuw heeft hij mede vormgegeven aan het huidige Oosterleek 21.
Dat zal in paragraaf 9 blijken.

Ga door naar Pieter V

Noten
  1. Gemeente Wijdenes en Oosterleek. Burgerlijke Stand Overlijdensakte 1849 nr.6 [27 september]. West-Fries Archief. – Maartje Haas was 45 jaar toen ze overleed. Ze was geboren op 30-4-1801 te Wijdenes, dochter van Sijmen Haas en Aafje Stam, en trouwde 12-4-1829 met Pieter IV. [https://genea.pedete.net/twisk/6959.htm][]
  2. Zie voor de nummering van de huizen in die tijd Bijlage 7.[]
  3. Zie voor deze gegevens: Akte van scheiding en verdeeling. Notaris Frederik Hendrik Abbing, Oosterblokker akte nr.528, d.d.24 okt. 1870. West-Fries Archief.[]
  4. Suppletoire Aanwijzende Tafel van de Gemeente Wijdenes- Oosterleek Toegang 1223 inv.nr.531. West-Fries Archief.[]
  5. Marijtje en Dirk trouwden in 1832; Dirk overleed in 1842; hun zoons werden geboren in Oosterleek.[]
  6. Gemeente Wijdenes en Oosterleek. Bevolkingsadministratie inv.nr.4 [1850-1860]. West-Fries Archief.– Op nr.16 woonde in 1824 Klaas Beers en daarna Sybrand Haas en de dochter van Klaas, Impje Beers.[]
  7. uis nr.14 was eerder, in 1824, een van de drie gebouwen die eigendom waren van Dirk Heuvel sr. [1755-1826] en lagen aan de noordzijde van de weg tussen Oosterleek 21 en de kerk; zijn overbuurman was Jan Roos, de opzichter. [Zie Bijlage 7.] Bij hen woonde toen neef Pieter Janszoon Roos die vanaf 1814 in Blokker goed had geboerd en sinds december 1857 weduwnaar was; hij woonde tijdelijk op nr.14 want twee jaar later verhuisde hij weer naar Blokker. ((ie ook paragraaf 9 voor de betrokkenheid van deze Pieter bij de verkoop van gronden in de omgeving van O21[]
  8. Gemeente Wijdenes en Oosterleek. Bevolkingsadministratie inv.nr.5 blad 15 [fiche 17]. West-Fries Archief.[]
  9. Zie b.v.Vrede-en politiegerechten in de arrondissementen Alkmaar, Amsterdam, Haarlem en Hoorn. Toegang 39 inv.nr. 200 akte 189 [28-12-1833] en inv.nr.204 akte 77 [3-8-1837]. Noord-Hollands Archief.[]
  10. Zie voor deze gegevens: Akte van scheiding en verdeeling. Notaris Frederik Hendrik Abbing, Oosterblokker akte nr.528, d.d. 24 okt. 1870. West-Fries Archief.[]
  11. Algemeen Handelsblad 4-12-1870.[]