over de periode 6 november 1992 tot 30 maart 1996.
1992
*-6 november 1992: Publicatie van mijn boek Tuinen in de Lopikerwaard, waarin opgenomen ‘Het kasteeltuinencomplex van IJsseltein’.
*-In de loop van 1993: Publicatie van het artikel van D.M. Hermans: “Jan van Stolk en kasteel IJsselstein in 1769” in Castellogica, een uitgave van de Nederlandse Kastelenstichting.
1993
*-Eind 1993: afbraak schooltjes “Het Kasteeltje” en “Dikkertje Dap”.
1994
*-13 januari 1994: artikel in Zenderstreeknieuws over de grond die vrijkwam door de afbraak van de schooltjes, met in dat artikel summiere informatie door mij over de kasteeltuin.
*-januari/februari: mondelinge en schriftelijke adhesiebetuigingen voor het herstel van de kasteeltuin.
*-3 februari: In een gesprek van een uur met de heren Liesker en De Ruyter op het Stadskantoor informatie verstrekt over de historische kasteeltuin.
*-7 februari: Een brief aan de raadsfracties: Historische, ruimtelijke, ecologische en esthetische aspecten in relatie tot de kasteeltuin worden daarin aan de orde gesteld.
*-9 februari: Inspraakavond in “Het Kruispunt” over het verkeersplan. [Het aanwezige publiek (50 tot 70 personen) applaudiseerde naar aanleiding van het door mij aangedragen alternatief voor de parkeerplaats, waarvan sprake was in het verkeersplan.]
*-14 februari: Een brief aan het College van B.& W., inhoudelijk overeenstemmend met de brief van 7 februari aan de raadsfracties.
*-14 februari: Reactiebrief van de P.v.d.A.: bericht van ontvangst en melding van een positieve grondhouding t.o.v. het tuinvoorstel.
*-18 februari: Artikel over de bouw van het speelhuisje van Drost Joachim Ferdinand de Beaufort naar het ontwerp van architect Jan van Stolk toegezonden aan de redactie van Castellogica, het tijdschrift van de Nederlandse Kastelenstichting te Doorn.
*-23 februari: Een brief namens het College van B.& W: behandeling en beantwoording van de brief d.d. 14 februari vóór 22 – 4 – 94 wordt nagestreefd. Ondertekend door ing. H. Datema.
*-Eind februari: Tijdens de laatste bijeenkomst van alle politieke partijen vóór de verkiezingen in “De Ridder Sint-Joris” heb ik aandacht gevraagd van de politieke partijen voor een kasteeltuin. Veel persoonlijke positieve reacties uit het publiek ter plaatse.
*-14 maart: Een brief namens B.& W. m.b.t. inspraakreacties Verkeersplan. [Mechanische afwikkeling: de kasteeltuin staat tweemaal in de inventarisatie vermeld: 37.1. (reactie tijdens hoorzitting) en 62.1. (schriftelijke reactie met dezelfde inhoud) zonder verwijzing naar elkaar.] Ondertekend door Ing. H .Datema.
*-16 maart: Openbare raadscommissievergadering over het verkeersplan (Commissie Openbare Werken & Milieu), waarin het woord ‘kasteeltuin’ herhaaldelijk op heel natuurlijke manier in de mond werd genomen door verschillende commissieleden;
aan de aanwezige vertegenwoordigers van de raadsfracties werd door mij de infomap “Reconstructie van de kasteeltuin”, een inventarisatie van het historisch archiefmateriaal (12 pagina’s) overhandigd.
*-18 maart: Een brief namens het College van B.& W. over ‘wijziging van afhandeling’: Stadsontwikkeling gaat het onderwerp afhandelen. Ondertekend door J. Smeets.
*-? maart: Met de voorzitter van de Stichting Werkgroep Behoud Lopikerwaard een bezoek gebracht aan wethouder Mevr. Slot-Glas i.v.m. de kwestie Zenderpark; zijdelings is er over de Kasteeltuin gesproken: “Er zijn nog meer wensen” was haar opmerking: “Seniorenwoningen en Parkeerplaatsen.”
*-? maart: interview door Loes Vork in de Nieuwsbrief van de W.B.L. over de tuinplannen.
*-30 maart: Toezending aan het College van B.& W. van de infomap “Reconstructie van de kasteeltuin” en de paper “Aanzet tot een Raamplan”, met suggesties over de verwerving van de gronden, de planologische bescherming, de inrichting en het onderhoud. ( 3 pagina’s + plattegrond waarop een reconstructie van de kasteeltuin.)
*-31 maart: Een artikel over de kasteeltuin in UN-Bijlage Midden-Nederland door de journalist Langejan. [Via een interview zag ik de mogelijkheid het draagvlak te vergroten]. Veel positieve reacties n.a.v. het krantenartikel.
*-31 maart: Ontvangen van Ir. D. Hermans ter kritische lezing: het concept voor het artikel over het kasteel van IJsselstein in het nieuwe Utrechtse Kastelenboek dat vermoedelijk in najaar 1994 zal uitkomen bij uitgeverij Matrijs te Utrecht.
*-2 april: Toezending van “Aanzet tot een Raamplan” aan alle Raadsfracties.
*-10 april: Reactie van de VVD: ontvangstbevestiging van brief van 2 april en melding van een positieve grondhouding.
*-27 april: Een brief aan de raadsfracties over de mogelijkheid het beleid te wijzigen m.b.t. het volbouwen van de stad, naar aanleiding van ‘groen licht voor Zenderpark’.
*-2 mei: Telefonisch kontakt met dhr. Pompe van “Schilte Schoolinrichtings- en Houtverwerkingsindustrie” te IJsselstein over een vorm van sponsoring van een aantal bomen in de kasteeltuin i.v.m. de koop van een groot aantal bomen in 1887 door dhr. Bernard Schilte uit de toenmalige tuin. Het idee werd aardig gevonden; uiteraard nog geen toezeggingen.
[Klik op SITUATIE 1886.]
*-9 mei: Een brief aan het College van B.&W. over “beleidswijziging” inhoudelijk overeenstemmend met die van 27 april aan de raadsfracties.
9 mei: Brieven met ‘infomap’ en ‘Raamplan’ aan de heer Van der Togt en de heer Terberg, beide wonende aan het Kronenburgplantsoen binnen het gebied van de kasteeltuin.
[Geen reactie van hen ontvangen; zouden ze het doodzwijgen of hebben ze langs andere wegen stappen ondernomen?]
[Klik op AANZET RAAMPLAN.]
*-9 mei: Het CDA had me uitgenodigd om een verhaal te komen houden. Ik kreeg een half uur; de zitting begon een kwartier te laat; na twintig minuten moest afgerond worden want men had nog andere zaken te bespreken. Men vond het vervelend voor mij. [Ik was erg (op)gejaagd: wat moest ik achterwege laten in mijn verhaal waarvoor ik eigenlijk een uur nodig had, wilde ik het overzichtelijk brengen; het verhaal kwam niet uit de verf.]
*-16 mei: Een brief namens het College van B.& W.: ontvangstbevestiging van de brief van 9 mei; er wordt naar gestreefd vóór 10 juli deze af te handelen en te beantwoorden. Ondertekend door J. Smeets.
*-6 juni: Een brief van B.& W. met de mededeling dat er een principe-uitspraak is gedaan; op 8 juni zal er een besloten commissievergadering Ruimtelijke Ordening en Welzijn plaats vinden. Met vragen kan ik me richten tot de heer Pijnappel. (Citaat uit de brief:) “Zodra wij daartoe aanleiding zien, zullen wij u nader informeren.” Ondertekend door de burgemeester drs. Th.E.M. Wijte en de secretaris drs. H.C. Jongmans.
*-? juni: Een ontvangstbevestiging door de VVD van de brief d.d. 27 april.
*-15 juni: Een brief van Prof. Renaud waarin het artikel over het Speelhuisje van Drost De Beaufort aanvaard wordt voor de septembereditie van Castellogica.
*-Half juni: Ik heb naar aanleiding van de brief van 6 juni telefonisch contact gezocht met dhr. Pijnappel: “Ik mag niets meedelen van wat er besproken is tijdens de besloten vergadering”.
*-6 juli: Een Bekendmaking in Zenderstreeknieuws: Voorbereidingsbesluit voor het gebied “gelegen tussen Touwlaan, Kasteellaan, Eiteren en Kronenburgplantsoen” [De afbakening ging verder dan in mijn voorstel: Ik had de Stadsgracht als grens.] Inwerkingtreding 7 juli.
*-7 of 8 juli: Bezoek aan stadskantoor: Hr. Pijnappel houdt de boot af. “24 of 25 augustus zal er een openbare Commissievergadering aan gewijd worden.”
*-4 augustus: Ik werd weer benaderd door journalist Langejan van het UN om te vragen wat ik van ‘het Collegevoorstel’ vond; ik stond werkelijk verbaasd, dat ik door een journalist op de hoogte gesteld moest worden over deze zaak [ Over het negeren van burgers gesproken!]; hij had contact gehad met wethouder Slot-Glas, en vertelde mij wat het voorstel globaal inhield: Seniorenwoningen en Parkeerplaatsen. [Oude koek!] Nieuw voor mij was dat er op het Kronenburgplantsoen parkeerplaatsen zouden verdwijnen en dat op die plaats dan een wandelgebiedje zou komen.
Onmiddellijk na dit telefoongesprek heb ik een bezoek gebracht aan het Stadskantoor: Dhr. Pijnappel en dhr. Smeets waren afwezig; Dhr. Liesker stond me te woord; ik wilde graag de kaart bij het voorbereidingsbesluit zien, want er klopte iets niet in de informatie over de afbakening van het gebied. Dhr. Liesker verzocht aan dhr. Rozendaal de tekening te voorschijn te halen; samen hebben de heren daarna nog een kwartiertje gezocht maar niets gevonden. Maandag 8 augustus belde dhr. Pijnappel even over negen al op. Hij zou de kaart opzoeken; dat vond ik minder noodzakelijk als hij mij een antwoord kon geven op de vraag wat de nauwkeurige begrenzing van het gebied was. De liep langs de Touwlaan – Eiteren – de Stadsgracht vóór Isselwaerde aan de zijde van de tuin – achter de bebouwing van de percelen van de familie Terberg, de familie Van der Togt, de kasteeltoren en het Kruisgebouw langs, en – aan de zuidzijde langs de Kasteellaan tot de Touwlaan.
Het Kronenburgplantsoen is derhalve helemaal niet in het voorberei-dingsbesluit opgenomen. [Hoe wordt de toezegging daarover gegarandeerd?]
*-12 augustus: Tweede artikel over de Kasteeltuin [wat mij betreft niet het laatste!],met een Redactioneel commentaar in het UN.
[Drie argumenten staan erin vermeld waarom de wethouder ‘teugen’ is: a. te duur; b. niet naar ieders zin; c. te ver van de binnenstad.
Vraag ad a.: Mag ik de begrotingen van de verschillende alternatieven zien, die in het College tegen elkaar zijn afgewogen?
Vraag ad b.: Waarom treedt u niet af, als alles wat u wilt doen naar ieders zin moet zijn?
Vraag ad c.: Hebt u last van megalomanie of bent u zo slecht ter been? [Met in 2007 excuses. Ik was in 1994 niet op de hoogte van haar ziekte.]
Of één vraag bij alle drie de argumenten: Hoe steekhoudend vindt u ze werkelijk? Of heeft de journalist misschien met opzet de sterke argumenten uit het artikel weggelaten?]
*-13 augustus: Adhesiebetuigingen ontvangen naar aanleiding van het artikel in het UN.
*-14 augustus: B. noch W. heeft tot nu toe aanleiding gezien kontakt met mij op te nemen.
Tussentijdse opmerking:
Ik overweeg een handtekeningenaktie, als een “referendum”, om aan te geven dat er wel degelijk heel wat mensen positief over een kasteeltuin denken.
Ik ben nìet teleurgesteld over de afwijzing van mijn voorstel door het College [De Raad beslist uiteindelijk en als ik goed ben ingelicht, hoeft er in principe maar één raadslid “om te gaan” om een meerderheid te krijgen], maar wèl over het feit dat men mij niet met argumenten
tegemoet treedt, en dat ik substantieel volkomen genegeerd word. Formeel lijkt het allemaal correct. Zelfs dat men een brief aan iemand met wie men al een half jaar over een onderwerp correspondeert, aanheft met
“Geachte mijnheer/mevrouw“ .
*-15 augustus: contact gezocht met Historische Kring IJsselstein; toezegging ontvangen van een afschrift van Brief aan het Gemeentebestuur.
Er was een gerucht dat secretaris Jongmans beweerd zou hebben dat de besloten vergadering een vergissing was. Ik heb geprobeerd dit bij een topambtenaar te verifiëren, maar die wist van niets, “en wat maakt het trouwens uit: woensdag is er een openbare vergadering; dan kunt u spreektijd vragen”. [Het maakt wel degelijk iets uit, anders was niet zo bewust voor deze vorm gekozen. De commissie is nu “voorgebakken”.]
*-18 augustus: De provinciale planologische dienst geattendeerd op wat er bij de kasteeltoren dreigt te gaan gebeuren. Toezending van afschriften van een en ander toegezegd.
*-19 augustus: Het toegezegde afschrift van de brief van de HKIJ ontvangen; ik ben toch niet de enige die vreemd opkijkt van de gevolgde procedure; van die zijde wordt mijn voorstel gesteund.
Een brief van de gemeente waarin het tijdstip van de commissie-vergadering wordt meegedeeld. Een afschrift van het voorstel zoals het in de commissie komt.
*-22 augustus: Contact gezocht met de Rijksdienst voor Monumentenzorg. Mevrouw Dingemans (aspecten van Ruimtelijke Ordening) en de heer Meertens (Historische tuinen) waren op dat tijdstip niet bereikbaar.
*-24 augustus: In de vergadering van de Raadscommissie van inspraakrecht gebruik gemaakt. [Zie “Verdediging van het voorstel in IJsselstein de Kasteeltuin opnieuw aan te leggen, […]” Klik op VERDEDIGING VOORSTEL]. Besloten werd nogmaals een vergadering van de commissie eraan te besteden.
Na de vergadering werd ik benaderd door de wethouder Mevr. Slot-Glas om met haar zondag a.s. de tuin van Mien Ruys bij het Nozemagebouw te gaan bekijken. Akkoord gegaan; mogelijkheid informeel met haar te spreken, en zo de ideeën over de kasteeltuin over te dragen.
Bij dat veldbezoek wil ik aan de orde stellen:
1. de expansiedrang versus de conserveringsbehoefte: het beleid van de wederopbouw en groei-economie uit de jaren direkt na de Tweede Wereldoorlog wordt nog steeds voorgestaan door conservatieve groepen [een kwantitatief beleid]; daartegenover staat een beleid waar de duurzaamheid en de leefbaarheid centraal staat [een kwalitatief beleid], gehanteerd door progressieve groeperingen. Of: Economie versus ecolonomie;
2. de verplaatsingsproef: alle andere gebruikswensen [kerkzaal, parkeerplaatsen, seniorenwoningen] zijn ook op andere lokaties te realiseren; een kasteeltuin niet;
3. de doelgroep: de preek voor eigen parochie of portemonnee waarin een groeps- of persoonlijk belang wordt nagestreefd. Bij het voorstel van de herinrichting van de kasteeltuingrond wordt een algemeen belang nagestreefd;
4. de zinloosheid van een compromis in dezen: kasteeltuintjes bestaan niet; dat is een contradictio in terminis;
5. de termijn waarop de volgende commissievergadering gehouden gaat worden.
*-25 augustus: UN-verslag over de vergadering, met als titel: “Deur op kier voor herstel kasteeltuin”.
*-26 augustus: Telefonisch contact met de heer Meertens; verwees me in eerste instantie naar Mevrouw Dingemans i.v.m. informatie over ‘beschermd stadsgezicht’.
*-27 augustus: In de kasteeltoren formulieren neergelegd als startmoment voor een handtekeningenaktie onder de bevolking. Ik denk aan duizend of meer handtekeningen die zullen worden geplaatst. Of zou dat te veel zijn?
*-28 augustus: De wethouder liet verstek gaan; er werd ook geen telefoontje aan een afzegging gewaagd.
*-29 augustus: Telefonisch contact met dhr. Blijdenstijn van de PPD; in het kort op de hoogte gebracht van wat er speelt met betrekking tot de kasteeltuin; gevraagd naar ‘beschermd stadsgezicht’; hij verwees naar Mevrouw Dingemans; toezegging gedaan over toezending van informatie: de drie brieven aan B&W., de informatiemap, het raamplan, collegevoorstel, het pleidooi d.d. 24 augustus 1994 en de ‘continuing story’ tot vandaag.
*-30 augustus: Van mevrouw Van Doorn (Nederlandlaan 22) een blad met handtekeningen ontvangen; met een brief waarin het voorstel een oproep in Zenderstreeknieuws te plaatsen.
Mijn vrouw werd gebeld door architectenbureau Klooster uit Utrecht: De projectontwikkelaar Kolkman ziet kennelijk meer in een kasteeltuin(tje) voor zijn seniorenkoopwoningen dan in parkeerplaatsen. Hij wil mij voor zijn karretje spannen, maar daar trap ik (voorlopig) niet in.
*-31 augustus: Bezoek aan de PPD. Aan dhr. Blijdenstijn de bovenstaande stukken (zie 29 augustus) overhandigd en er een korte toelichting bij gegeven.
De kaart van het ‘beschermde stadsgezicht IJsselstein’ werd erbij gehaald. De grens ervan loopt achter langs de kasteelbebouwing en de ‘binnentuin’. De kaart waarop het een en ander is aangegeven, dateert van 1964. De informatie m.b.t. de kasteeltuin, de aanleg van de Touwlaan door stadhouder Willem V en de lijnbanen die erlangs gelopen hebben, waren niet bekend en zijn toen dus niet meegenomen. 9 of 10 september komt Gedeputeerde Kok naar IJsselstein in verband met de ontsteking van de verlichting van de historische gebouwen; krijgt van Blijdenstijn mijn informatie toegespeeld. Dhr Blijdenstijn was benaderd door de heer Pijnappel van het Stadskantoor om samen een gesprek te hebben met de ‘Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek’ over de archeologische betekenis van de vrijgekomen lokatie.
*-3 september: De grens van het voorbereidingsbesluit van 30 juni 1994 valt in mijn herinnering geheel samen met de grens van het ‘beschermd stadsgezicht’.
Nu er een duidelijk andere instelling (nu “conserverend” tegenover vroeger “expansief”) van de bevolking is, verdient het aanbeveling dat het gemeentebestuur kritisch kijkt naar de tekening uit 1964 en de grenzen eigener beweging naar het westen verlegt, minimaal tot aan de oostzijde van de Touwlaan.
Er zou een gesprek georganiseerd moeten worden tussen de (presidenten van) de kerkeraden van (o.a.) de “Burchtkapel” en “De Poort”, om gezamenlijk te komen tot de bouw van een kerkelijk centrum (annex buurtcentrum) aan de rand van Zenderpark (tegen de huidige Provinciale weg); “De Poort” kan dan in een andere functie in gebruik genomen worden en ‘“t Slot” kan overgenomen worden door de gemeente ter uitbreiding van de kasteeltuin. Het wachten is dan op de onbruikbaarverklaring van de sporthal.
*-5 september: een verzoek gedaan aan dhr. Oskam in Zenderstreeknieuws een oproep te plaatsen voor een handtekeningenaktie. Die zal er redelijkerwijs 7 september in staan.
Met het notarishuis Blokhuis en Adriaans contact gezocht over de vestiging van een “Stichting Kasteeltuin”.
*-6 september: Een informatiemap ontvangen over de werkwijze van het landschapsarchitektenbureau ‘De Wijde Blik” Eykmanlaan te Utrecht, naar aanleiding van een gesprek met dhr. Kolkman te IJsselstein.
Dit bureau heeft de tuinen van twee Friese states gerestaureerd.
Met Mevr.Carla Oldenburger-Ebbers contact gezocht voor alternatieve adressen van ‘restauratiearchitecten’. 7 september contact opnemen.
Een verslag van de vergadering van de Raadsfractie d.d. 24 augustus ontvangen van de correspondent van het Zenderstreeknieuws.
Contact gehad met dhr. Eppinga (de notulist); gevraagd naar de datum van de volgende Raadscommissievergadering. Antwoord: 5 oktober. Dhr. Pijnappel heeft al contact gehad met de ‘Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek’.
*-8 september: Mevr. Oldenburger gebeld; herinnerde zich mijn bezoek nog; was enthousiast over mijn boek (“echt waar!”) en gaf drie namen van architekten in het kader van de restauratie:
Wiebe Kuitert in Wageningen, ‘B en B’ in Amsterdam (Bakker en Bleeker); ‘De Wijde Blik’, waarin Ank Bleeker nu samenwerkt met Mevr. Copijn, maar de voorkeur ging uit naar Kuitert.
Reacties op de oproep in het Zenderstreeknieuws beginnen binnen te druppelen.
*-9 september: Wiebe Kuitert de landschapssarchitekt gebeld; een kort exposé gegeven in verband met de kasteeltuin; verwezen naar ‘Castellogica’ en ‘Tuinen in de Lopikerwaard’; toezegging gedaan van toezending van pakket informatie ( zoals vermeld op 29 augustus); hij heeft nog niks beloofd; de datum van 5 oktober van de volgende commissievergadering is wel gevallen.
Weer enkele briefkaarten met handtekeningen.
*-11 september: Om de raadsleden en het College te kunnen overtuigen heb ik vandaag een begroting gemaakt; weliswaar een grove, maar ik kom op een gemiddeld bedrag van kosten per jaar van ca. ƒ 375.000 over een periode van 30 jaar bij realisering van het optimum. Ik ga nog niet in de compromissfeer denken.
*-12 september: gegevens over perceelsoppervlakte en eigendomssituatie voor de begroting op het stadskantoor opgehaald bij dhr. Boere (15.30 u.).
*-13 september: Bij Ria’s copyrette een handtekeningenlijst gedeponeerd. Er liggen er trouwens nog op vijf plaatsen. Er binnenkort even achterheen gaan.
Een overzichtslijst gemaakt van adressen van de briefkaarten.
*-14 september: Begeleidingsbrieven bij de begroting klaargemaakt voor fracties en College.
Telefonisch contact met Marja Eesterman over een tekst in het UN; komt morgen in de krant. Van die zijde een positieve instelling; morgenochtend de brieven de deur uit naar B.&W. en fracties. Vandaag zou er een herinnering aan de handtekeningenaktie in het ‘Zenderstreeknieuws’ staan. Is zo.
*-15 september: De wethouder een artikel bezorgd over Mien Ruys i.v.m. de tuin bij het Nozemagebouw in het Zenderpark. In de begeleidingsbrief zelfs niet op de niet nagekomen afspraak gezinspeeld. Ik wacht af. Zou het feit dat ze niet reageert, iets te maken hebben met de kasteeltuinplannen? Of heeft het met de hartoperatie van haar man te maken?
*-16 september: Een artikel in het UN: “IJsselstein tekent voor kasteeltuin”.
*-17 september: In verband met een ‘lok’aktie van publiek naar de binnenstad even door de Utrechtse en Benschopperstraat gelopen om eventueel handtekeningen te werven; wegens de regen zeer snel weer naar huis.
*-19 september: Met dhr. Beuk gebeld over de bladen met handtekeningen, verzameld op 10 september tijdens de monumentendag: ± 40 handtekeningen. Dhr. Ad van Erp, de voorzitter van de museumcommissie, gebeld. Was bereid tot allerlei medewerking; adviseerde dhr. C.van Duuren te benaderen, die de ondersteuning van de kasteeltuin op de agenda van de Stichting “Vrienden van het Stadsmuseum” zou kunnen opvoeren. Het wordt steeds meer een zaak van de hele gemeenschap.
*-20 september: Nog steeds geen reactie van de wethouder.
Lijsten liggen bij: Bert de Wit, Hadewych Jansen op de Haar; Corrie van Wezel-Althof; Mevrouw van den Berg; Bart Rietveld; dhr. Beuk; Ria’s Copyrette en bij een onbekend persoon op Meerkoetweide 12 (bij vergissing daar bezorgd.).
*-22 september: ontvangstbevestiging van de begroting door B.&W. Tevens werd meegedeeld dat de vergadering van 5 oktober niet doorgaat. [reden niet gemeld]. Commissielid Van Roo was van het laatste niet op de hoogte.Vanavond fractieberaad van VVD; zal het daar aan de orde stellen.
*-24 september: Op de Plaats tijdens de Gemeentedag handtekeningen geworven voor de kasteeltuin (ongeveer 40 stuks) Veel enthousiaste reacties. Wat opviel, was dat de politici en bestuurders op kluitjes bij elkaar zaten. Op het terras voor de Ridder; zo ook daarbinnen tijdens korte informatieronden. De kloof tussen burger en bestuurder werd keurig gecultiveerd.
Waarom begaf men zich niet tussen het volk?
Mevr. Slot-Glas bedankte voor de toezending van het artikel over Mien Ruys; is één van de afgelopen weken in Dedemsvaart geweest; heeft de tuinen van Mien Ruys bezocht; zal nog een nieuwe afspraak maken over het bezoek aan de Mien Ruystuin in Zenderpark.
Op de Munnikenbrug kwam Rein van Maurik naast me rijden om een handtekeningenformulier te vragen.”Een goeie zaak, meneer Broeders. Volhouden!”
In het “Zaterdags Bijvoegsel” p.1 van de NRC van vandaag schrijft Marc Chavannes:
“In sommige opzichten is Nederland […] een heel gewoon land: het is een betrekkelijk vooraanstaande economie waarin macht wordt uitgeoefend. Het verschil met vergelijkbare economieën is alleen dat het tot de nationale cultuur behoort te doen alsof niemand echt macht heeft, laat staan uitoefent. De suggestie als zou het volk de macht bezitten, berust goeddeels op misleidend jeugdsentiment van degenen die in de jaren ‘60 opgroeiden. In werkelijkheid is de macht verdeeld over een aantal scharnier-gezelschappen waarin steeds dezelfde mannen [ook vrouwen P.B!] terugkomen. Dat zijn niet speciaal de rijksten of de hoogst geplaatsten, maar degenen die werkzaam zijn in de besluitvormingsindustrie. Hun groepscode is: dienstbaar doen en beslissingen afschilderen als objectief, gedepolitiseerd, onvermijdelijk, gedicteerd door de omstandigheden. De schijn van macht dient vermeden te worden. Daar schuilt de macht van de beroepsoverleggers in: zij bepalen de agenda van onvermijdelijkheden. Om de vrede te verzekeren kunnen die onvermijdelijkheden nooit snel en direct worden doorgevoerd. Het aantal te raadplegen personen en instituten is steevast groot. Dat verzekert rugdekking en vernevelde verant-woordelijkheden. […]
De Stroperige Staat is geen betreurenswaardig nevenverschijnsel van een overigens effectief en subtiel systeem. De stroperigheid is een essentieel middel om ongezien macht uit te oefenen. De procedures zijn bekend en slaapverwekkend. De sleur is vertrouwd en heeft een functie: het aan het gezicht onttrekken en onafwendbaar maken van de reële machtsuitoefening. De macht is zoek in Nederland. Niemand hoeft zich te binden of al te duidelijk verantwoordelijkheid te dragen. Zelfs niet voor zijn eigen woorden.”
Wat hier over de machtsuitoefening in Nederland staat geschreven lijkt aan de IJsselsteinse situatie ontleend te zijn. [En het is alsof Chavannes over de politieke situatie in 2023 schrijft]
*-25 september: 30 handtekeningen via de brievenbus. Lijsten liggen bij: Bert de Wit (20), Hadewych Jansen op de Haar (10); Truus van de Burg (10); Bart Rietveld(30); dhr. Beuk (40); Ria’s Copyrette(12), bij “De Weide”(20), bij Rein van Maurik(13) en bij een onbekend persoon op Meerkoetweide 12 (bij vergissing daar bezorgd). Tussen haakjes zijn de resultaten vermeld.
*-28 september: Dhr Beuk heeft zijn lijst overhandigd. Bij “De Weide” heb ik de lijsten opgehaald en nieuwe bezorgd; samen 80 handtekeningen. Ik ben nu bezig met een artikel voor het decembernummer van de HKY.
*-1 oktober: Een verder onbekende mevrouw Heeringa (Pluto 6) bracht een lijst met 64 handtekeningen. Bart Rietveld bracht er 30.
De stand van binnengekomen handtekeningen is: 547.
Een nieuw artikel klaargemaakt voor Zenderstreeknieuws. “Op naar de duizend!”
*-6 oktober: 2 lijsten van “De Weide” retour.
*-8 oktober: Handtekeningenlijst afgegeven bij Mevr van de Akker (13) en Mevr. Visser (12).
*-10 oktober: mevr. Hogervorst Hobbemalaan 1 heb ik vier lijsten gebracht (35)
*-18 oktober: Pakketten informatie klaargemaakt om aan alle raadsleden die nog niet zijn voorzien, toe te zenden.
*-21 oktober: Met Bart Rietveld afgesproken dat het Tuinartikel wegens plaatsgebrek pas in de jaargang 1995 zal worden opgenomen,
*-22 oktober: Tijdens de HKY-dia-avond weer een kleine vijftig handtekeningen verzameld.
*-28 oktober: een artikel over de seniorenwoningen en een referendum in het UN.
*-3 november: Bert de Wit bracht 35 handtekeningen. En een foto van de plattegrond (kadastrale kaart van 1819) met de locatie van het tuinhuis om op te sturen aan de Kastelenstichting voor het artikel over het speelhuisje van de Drost.
*-8 november: CDA-bijeenkomst (Daarover ingeseind door dhr. Van Vliet van de HKY). Twee demonstratieve handtekeningen; tijdens de rondvraag gevraagd of het juist was dat er een taboe heerste binnen het CDA op het woord “Kasteeltuin”. De voorzitter maakte een ontwijkende manoeuvre; er hangt een krampachtige sfeer met betrekking tot dit onderwerp in die gelederen.
*-9 november: Dia-causerie voor ‘Groei en Bloei van IJsselstein, Montfoort en Vianen’ over de Kasteel-, Buiten en Boerentuinen in de Lopikerwaard met nadruk op de IJsselsteinse tuin.
*-10 november: Dia-causerie voor KNMT te Haarlem over de Kasteel-, Buiten en boerentuinen in de Lopikerwaard.
In het aktiviteitenprogramma van verschillende clubs en verenigingen heb ik in ‘92 en ‘93 dergelijke verhalen gehouden in: Woerden (Stichts-historische Vereniging), Schoonhoven (Historische Vereniging), IJsselstein (KPO), Benschop (CPO), Lopik (Plattelandsvrouwen, denominatie niet meer te achterhalen) Leiderdorp (Groei en Bloei Reeuwijk en Omstreken), een excursie langs een aantal objecten op 19 april 1993. Zo heb ik de betekenis van de kasteeltuin tot nu toe uitgedragen.
*-15 november: Naar de vergadering van de Commissie Ruimtelijke Ordening geweest; uit voorzorg; er zou eventueel door de seniorenclub kunnen worden gereageerd; in een gesprekje met de voorzitter van de bond, dhr. Egbers, die achter mij op de publieke tribune zat, fluisterde deze in mijn oor dat hij ook voor een kasteeltuin zou zijn als hij zich niet voor de seniorenwoningen moest inzetten.
*-16 november: Schriftelijke uitnodiging VVD. Vandaag verscheen er ook een artikeltje in Zenderstreeknieuws waarin de VVD het terreintje aan de hoek Kasteellaan-Touwlaan als discussieonderwerp op de avond van 23 november aankondigde. In het UN moet één dezer dagen een soortgelijke aankondiging gestaan hebben.
*-19 november: Bij de raadsleden die niet in de Commissie RO en Welzijn zitting hebben, een pakket informatie bezorgd. Mevr. Visser heeft haar lijst terugbezorgd.
*-21 november: Contact gehad met Bep Murk van de HKY; even laatste informatie uitgewisseld en een afspraak gemaakt over diaprojector en scherm voor de VVD-avond. Het is woensdag AC Milan tegen Ajax. En er is en uitvoering van de “Messiah” in de Basiliek. Hoeveel mensen zullen er komen? Eigenijk niet zo’n geschikte avond.
*-23 november: Er waren 40 tot 50 aanwezigen bij het Liberaal Café. Standpunten werden gegeven door Bep Murk van de HKY, en dhr. Visser namens het Seniorenberaad. Na mijn diapresentatie heb ik in de discussieronde met betrekking tot het belang van de locatie uitvoeriger toelichting gegeven over het karakter van de tuin zoals ik me die voorstel: openbaar – niet een kasteeltuin die alleen met toegangsbewijzen betreden kan worden als b.v. in Arcen; wel afsluitbaar om vandalisme te voorkomen; niet puur historisch; stapsgewijze realisering. Een gesprekje gehad met Ir. Hendriks, de fractievoorzitter van D’66 die nog op de compromisgedachte zit; hij was het met het idee van een kasteeltuin eens, maar vroeg aan welke minimummaat ik dacht. Dat vind ik een verkeerd uitgangspunt. Hij was nog niet toe aan een planologische bescherming van het hele gebied. De nieuwe slogan kan worden:”De kasteeltuin de long, naast het bruisende hart van de binnenstad.”. Dit naar aanleiding van een uitspraak van dhr. Metaal (VVD). Ik heb de indruk dat ik Anschluss krijg, dat ik een stukje werkelijkheid aan het creëren ben waar men niet meer omheen zal kunnen. Zenderstreeknieuws bellen om de slogan als kop te gebruiken. Over de opmerkingen van mijn linkerbuurman, die – naar iedereen vond – op de man speelde, wil ik het niet hebben.
Het aantal ontvangen handtekeningen: 761.
*-24 november: Artikel in het UN: “VVD-café borrelt van ideeën voor kasteeltuin.”
*-30 november: Artikel in het Zenderstreeknieuws:”Liberaal café over eventuele kasteeltuin; Leefbaarheid, historie en belang voor senioren centraal.”
*-8 december: 11.00 u. Aanbieding van de 803 handtekeningen aan Wethouder Slot-Glas in aanwezigheid van de regionale en provinciale pers. Daarbij een korte toelichting gegeven over de aard van de populatie die getekend heeft: Spreiding over de gemeente, de maatschappelijke klassen, de leeftijdscategorieën. Dit alles om aan te tonen dat er voldoende belangstelling onder de bevolking was voor een Kasteeltuin. (Zie haar argumentatie in het artikel van 5 augustus)
De Wethouder probeerde nog even: De Dienst Oudheidkundig Bodemonderzoek heeft meegedeeld dat er geen tuin op die lokatie zou hebben gelegen. Deze aanval heb ik gepareerd met gegevens uit mijn onderzoek, waarvan ROB kennelijk niet op de hoogte was.
*-9 december: Artikel in UN: “ IJsselstein neemt plan voor herstel kasteeltuin serieus.”
*-14 december: Foto in Zenderstreeknieuws n.a.v. de overhandiging van de handtekeningen.
*-21 december: In het UN verscheen een artikel door Marja Eestermans: “Wat is de kasteeltoren zonder zijn kasteel? Joop Tamboer wil de IJsselsteinse stadsburcht in ere herstellen.”
Bouwkundigen en uitvoerders kunnen kennelijk alleen maar denken in kubieke meters beton en stenen; en wordt de stedebouwkundige kant niet meegenomen. Joop Tamboer is zo’n volpropper. Voegt meer functies aan de kleine oppervlakte van de binnenstad toe, en lokt daardoor meer verkeer aan.
*-24 december; Begonnen met een verhaal over de tuinen van Louisa Strick van Linschoten. De ongewisse toekomst van de tuin in 1886 wil ik daarin verstrengelen met de bedreigingen van de terreingrond nu.
Het is geschreven als inzending voor een prijsvraag in de NRC, maar tegelijk zal het ook in de plaatselijke pers proberen te plaatsen om informatie bij het IJsselsteinse publiek te droppen.
*-26 december: Het verhaal is af. Ik heb nu ook een tekening gemaakt met een paar parterres de broderie.
[Klik voor dit verhaal op DE VERDWENEN TUIN.]
1995
*-2 januari: Nieuwjaarsreceptie in het oude stadhuis (De Burgerzaal). Veel mensen wensten me succes met mijn initiatief. Ik werd haast vereenzelvigd met het plan. Aan Wethouder Slot-Glas een afdruk van de tuintekening overhandigd.
*-16 januari: Aansluitend op een gesprek over het Zenderpark, adviseerde dhr. M. Overbeek mij contact te zoeken met dhr. De Mello. (Provinciekantoor, Ruimtelijke ordening.)
*-24 januari: Afspraak gemaakt met dhr. De Mello voor 2 februari 14.00 u., kamer B 224. De overhandiging van een pakket informatie: een sllectie uit archiefstukken, de correspondentie met de gemeente, de continuing story, en tekeningen.
*-2 februari: Gesprek met De Mello; positief over de informatie met betrekking tot het restauratieplan. Kon uiteraard alleen maar een afwachtende houding aannemen. Het zou verstandig zijn Gedeputeerde Kok te informeren.
*-7 februari: Volgens een insider voelt wethouder Slot-Glas steeds meer voor het kasteeltuinplan.
*-8 februari: Op 4 februari stond in het UN een artikel getiteld: ‘Wijte gecharmeerd van herstelplan stadskasteel.’. De kop is een citaat: Het is een uitspraak van Tamboer. Volgens de laatste alinea houdt het college de boot af. Informatie voorzover bekend, doorgegeven aan dhr. Blijdenstijn. Die zal 13 februari Gedeputeerde Kok informeren.
*-9 februari: Omdat in het artikel een mededeling stond over ‘tekeningen’ ben ik vanochtend meteen naar het stadhuis gegaan om die in te zien. Er waren geen tekeningen volgens dhr. Pijnappel die mij te woord stond.
In de NRC staat vandaag in het katern Onderwijs p.5 een artikel van Michiel Hegener met de titel “Kasteelterreinen”. Het is een bespreking van twee boeken van de historisch geograaf Hans Renes resp. over het cultuurlandschap van Zuid-Limburg en het landschap van Maas en Peel.
Citaat daaruit:” Bureaus die bestemmingsplannen ontwerpen zijn vaak totaal onkundig op bepaalde deelterreinen zoals archeologie. De goede gebruiken bestaande inventarisaties, de slechten kijken er totaal niet naar. En de gemeentelijke monumentencommissies worden vaak gedomineerd door architecten: die hebben oog voor bouwkundige aspecten, maar veel minder voor zoiets als een leeg kasteelterrein.” (H. Renes)
M.m. geldt dit citaat voor de IJsselsteinse situatie.(Zie mijn opmerkingen bij 21 december l.l.)
Mijn vrouw nam in het zwembad namens mij een schouderklopje over het tuinplan in ontvangst: “Het gaat goed met de kasteeltuin, is het niet?” We konden het feit dat deze opmerking op 6 febr. gemaakt werd alleen maar plaatsen tegen de achtergrond van een verkeerd gelezen krantekop ‘Wijte gecharmeerd van herstelplan stadskasteel.” (4 febr.) Informatie kan averechts werken.
*-11 maart: Om de achterban wat over de kasteeltuin te laten horen heb ik mijn verhaal over “De verdwenen tuinen van Louisa” klaargemaakt voor “Zenderstreeknieuws”. Het kan dan woensdag in de krant verschijnen.
*-14 maart: Van school naar huis rijdend hoorde ik plotseling via Radio-Utrecht het nieuws dat op de hoek Kasteellaan-Touwlaan senioren-woningen zouden worden gebouwd en parkeerplaatsen aangelegd. Dit kwam mij voor een grap te zijn van iemand die een bericht van een jaar geleden tussen de actuele stukken had gelegd. Het kon niet waar zijn dat ik zo werd behandeld door de gemeente.
Telefonisch daarom gevraagd, vertelde dhr. Eppinga mij dat er een voorstel van B.&W met een dergelijke inhoud lag voor de commissievergadering van 22 maart.
Had ik een voorvoelende geest toen ik op 24 september een fragment van het artikel van Marc Chavannes over de stroperigheid van de Nederlandse samenleving opnam? (Zie aldaar!)
In het UN stond een artikel met betrekking tot het collegevoorstel, getiteld: “IJsselstein bebouwt kasteeltuin.”
‘s Avonds werd ik opgebeld door Marco Willemsen van het UN die om een reactie vroeg. Er zal morgen nog een artikel over dit onderwerp in de krant verschijnen. Op 22 maart zal hij aanwezig zijn bij de commissievergadering.
*-15 maart: Een domper op het geheel is dat het verhaal niet in “Zenderstreeknieuws” is opgenomen. Contact opnemen met de redaktie dat het in ieder geval volgende week wordt opgenomen.
In het UN het artikel: “ Broeders geeft strijd voor herstel historische kasteeltuin niet op.”
B.& W. hebben niet begrepen wat mijn bedoeling is met de kasteeltuin – althans voorzover ik uit de krant kon opmaken. Mijn plan is een flexibel raamplan met aanduiding van de bovengrens. Het financiële plaatje is daaraan gekoppeld.
“Zenderstreeknieuws” zal volgende week proberen het artikel integraal op te nemen. Het was nu niet duidelijk wat de bedoeling was en er was veel aanbod van kopij.
*-18 maart: Contact gezocht met PPD en Rijksdienst voor de Monumentenzorg.
*-20 maart: Eerste versie van het tweede verweerschrift opgesteld.
*-21 maart: Een vijftiental ondertekenaars opgebeld, om te vragen of ze bij de commissievergadering aanwezig willen zijn. Tevens commissieleden gebeld om ze op de hoogte te stellen dat ik weer van de partij zal zijn en om hun standpunt enigszins af te tasten.
*-22 maart: Artikel in ‘Zenderstreeknieuws’: “Gemeente wil liever woningen voor senioren en parkeerruimte”. Radio-Utrecht heeft gebeld om een gesprek. Ik was niet thuis. Op school heeft men het niet doorgegeven. Ik zal alsnog proberen contact te krijgen. De publiciteitsmachine moet draaien.
De commissievergadering RO&W liep erg uit. Daarom kwam ik pas om ca. 23.00 u aan de beurt om in te spreken. Er werd niet door de fracties op de insprekers gereageerd. Dit agendapunt werd aangehouden tot 28 maart. Er was een aantal mensen verschenen op de publieke tribune, minder dan ik had gehoopt, maar nu was ik blij dat er niet meer gekomen waren.Ik zou me bezwaard gevoeld hebben: drie en een half uur wachten voor het aanhoren van vier insprekers.
*-23 maart: UN: “Beslissing kasteeltuin uitgesteld”.
*-25 maart: Ik vond het de moeite waard om alle commissieleden nog eens een lichte injectie te geven: Op deze zaterdagochtend heb ik hun het verhaal bezorgd met de titel “De verdwenen tuinen van Louisa” . Ze moeten een beeld krijgen van wat die tuin inhield zonder door al te specialistische details kopschuw gemaakt te worden.
*-28 maart: Op naar het Stadskantoor; er werd nog gelegenheid gegeven aan twee nieuwe insprekers hun zegje te doen: Bep Murk van de HKY kwam deze ronde niet erg sterk uit de verf: het argument van het vrije schootsveld werkt eerder averechts. En de goed bedoelde suggestie om er desnoods voorlopig een speeltuin van te maken, – als er maar niet gebouwd zou worden – werd door enige commissieleden aangegrepen om de kasteeltuin te ridiculiseren.
Toen kwam dhr. De Kuijer aan bod: die was slecht geïnformeerd over de werkelijke voorstellen. Steeds weer blijkt hoe moeilijk het is om bij het publiek de juiste beelden tussen de oren te laten ontstaan. Hij trok zijn gegeven handtekening in, omdat hij niet geweten had dat het om zo’n groot gebied ging. De koptekst boven de verzamelbladen had hij dus niet gelezen. Daar stond duidelijk dat de gemeente verzocht werd voor dat gebied passende maatregelen te ontwikkelen.
Bij de bespreking van het collegevoorstel door de fracties werd door alle partijen (van D’66 kan ik het niet met zekerheid zeggen) aan een “kasteeltuin” gedacht, in welke maat of vorm dan ook. Vier partijen (VVD. D’66, PvdA en Groenlinks) vonden nadere studie gewenst t.a.v. de parkeervoorzieningen. Deze partijen vroegen ook om de ingebrachte alternatieven serieus tegen elkaar af te zetten.
In de praktijk betekende dit dat er verzocht werd om het voorstel maar terug te nemen, maar dat wilde de wethouder niet begrijpen.
*-29 maart: 16.45 u Interview met Anton van der Neut van Radio-Utrecht onder aan de voet van de kasteeltoren, nadat ik met hem een rondje “kasteeltuin” had gedaan (Touwlaan, Kasteellaan, Kronenburgplantsoen) tijdens welke wandeling ik hem in het kort inleidde in mijn onderzoek en de aktie die ik sinds vorig voorjaar voer.
UN: “Toch huizen rond toren IJsselstein”.
“Zenderstreeknieuws”: “Geen besluit over Kasteeltuin of herbouw van het kasteel”.
Vanuit de kasteeltoren werd “Het Gesprek van de Dag” van Radio- Utrecht uitgezonden. 18.30-19. 00 u. Het werd wat bekort omdat er in Amersfoort een bom gedemonteerd moest worden en men het publiek via de radio nader wilde informeren.
Noch het College noch de commissie weet hoe nu verder; uit deze impassesituatie waarin een bepaald gedeelte van de oppervlakte van de kasteeltuin driemaal “belegt” is, is slechts uit te komen als er “functie-locatiewisseling” wordt toegepast. Van de vijf claims zullen er drie naar het uitbreidingsplan “Benschopperpoort” moeten worden overgeheveld. Een hectare park kan dan van daar naar de kasteeltuin komen. Het heeft er alles van dat niemand van de commissie het alternatief naar voren durft te brengen. Ik ga dit begrip nu maar lanceren in de pers. Tijdens de radio-uitzending heb ik het voor het eerst gebruikt.
Mevr. Slot-Glas excuseerde zich dat ze nog steeds niet tot een afspraak voor de Mien Ruystuin was gekomen: haar moeder was in december overleden.
In een nagesprekje gaf de wethouder als antwoord op de vraag van de journalist wanneer er van de zijde van het college actie was te verwachten, dat het pas na de vakantieperiode zou zijn.
*-30 maart: Op de jaarlijkse bijeenkomst van “Stichts Landschaps-beheer” (vanaf nu ‘Landschapsbeheer Utrecht’) kreeg ik positieve reacties van mensen die de uitzending gehoord hadden.
*031 maart: Mevrouw Kielstra van de Ned. Kastelenstichting en de Bond Heemschut belde op: Ze had de uitzending gehoord en wilde een bijdrage leveren aan mijn plannen. Ik heb haar beloofd materiaal toe te sturen zodat zij beide instanties zou kunnen laten reageren. Ik ben blij met deze steun.
*-6 april: Informatiepakket voor Mevrouw Kielstra klaargemaakt:
1. Continuing story. [Bovenstaand gedeelte van de Kasteelkroniek]
2. Brieven aan B.& W.
3. Historische informatie kasteeltuin;
3. Raamplan
4. Begroting.
5. Verweerschriften
6. Foto van braakliggend terrein
+ kadastrale kaart 1960
*-13 april: Het pakketje in Doorn bezorgd.
*-26 april: Een pakket van 10 overdrukken van mijn artikel in “Castellogica ontvangen. Zal er een toesturen aan de Gemeente voor het Dossier Kasteeltuin.
*-27 april: Door landschapsarchitekt Van Rooy benaderd i.v.m. de kasteeltuin; overweegt aktie te ondernemen. Ik moet nog nadere informatie over dat architektenbureau opvragen bij Desiré Karelse.
*-28 april: Oud-secretaris Derks vertelde mij dat hij een gesprek had gehad met dhr. Veldhuizen, vice-voorzitter van het CDA. Deze had het erover dat er een hearing over de bouw van Seniorenwoningen was georganiseerd voor de bewoners van de Touwlaan en Kronenburgplantsoen. Laatstgenoemde heeft een grote fantasie of is niet op de hoogte van de feiten.
*-29 april: Op het braakliggend terrein zijn in het kader van Koninginnedag activiteiten georganiseerd. Ik heb in drie uur tijds ruim 50 handtekeningen geworven. Het totaal bedraagt nu 850.
Als dit nu nog niet voldoende exemplarisch is !….. Het was heel duidelijk dat men tegen bebouwing was; over de invulling had men nog niet zo nagedacht, maar er moesten geen huizen komen. Ieder persoon die zijn of haar handtekening zette, heb ik persoonlijk over het plan in al zijn facetten, en de gemeentelijke alternatieven ingelicht. Het meest opmerkelijke was dat men uit de krant gelezen dacht te hebben dat de zaak al besloten was.
*-7 mei: Een artikel over de kasteeltuin voor de HKY in voorbereiding.
*-15 mei: Naar de openbare fractievergadering van D’66 geweest. Een toelichting gegeven op de kasteeltuin. De heer Hendriks, fractievoorziter van deze partij, tendeert nog naar de seniorenwoningbouw op de lokatie; van het “rücksichtslose” met betrekking tot de parkeerplaatsen uit het Collegevoorstel heeft hij afstand genomen; hij was gevoelig voor het feit dat ik in enkele uren tijds op koninginnedag nog 50 handtekeningen wist te verwerven voor het niet bebouwen van het terrein; ook is er nog even gesproken over de organisatie van een referendum: met name over de vraagstelling. Er waren ook Demokraten bij deze vergadering die op het belang van een dergelijke tuin op de langere duur wezen: door te vergelijken met de betekenis van het Wilhelminapark voor Utrecht, of het Vondelpark voor Amsterdam? Moet een zaak die men belangrijk vindt altijd economisch verantwoord zijn? Wie kan aantonen dat een mini-rotonde van één tot anderhalf miljoen gulden economisch verantwoord is?
Wanneer de kosten van een kasteeltuin gekoppeld worden aan de kosten met betrekking tot de bouw van het Zenderpark heet men niet reëel bezig te zijn.
Het gaat om een visie op het hele gebied waarop het voorbereidingsbesluit rust, niet om het terreintje van de schooltjes alleen. Wanneer voor een tuin gekozen wordt, is de consequentie dat er met “De burchtkapel” onderhandeld wordt. Wanneer de gemeente niet een opening maakt in deze richting, zal er geen kasteeltuin komen.
De kasteeltuin ligt gevoelig bij de afdelingen. Wanneer ik gemeente-ambtenaren benaderde, zag ik een aantal verkrampt reageren. Ik ken ze niet allemaal, dus ik weet niet op welke afdeling ze werken. Mij is ter ore gekomen dat de tuin op bepaalde afdelingen wel een onderwerp van discussie is geweest.
In hoeverre bepaalt de ”vierde macht” de politiek in IJsselstein?
*-19 mei: Informatiefolder van “Cascade” ontvangen. Op 27 tot 29 september 1995 zal er een internationale conferentie worden gehouden op kasteel Neerkanne bij Maastricht. Op donderdag 28 september vindt een seminar plaats waarbij experts uit vele Europese landen en Sri Lanka hun licht zullen laten schijnen over de restauratie van historische tuinen.
*-24 mei: Contact gezocht met “Publiek en Politiek” . Door dit bureau wordt op 22 juni van 16.00 u. tot 22.00 u. in IJsselstein een conferentie over duurzame ontwikkeling georganiseerd. Actiepunten kunnen door instellingen, verenigingen, etc. worden aangereikt. Ik heb een reader gemaakt over duurzaam groen m.b.t. de kasteeltuin.
*-10 juni: Een artikel van mijn zoon Jeroen toegestuurd gekregen over “Duurzaamheid centraal; twee benaderingen van de relatie tussen milieu en economie.” Ook het boekje “Naar een duurzame stad” van N. Cramer, uitgave van Stichting Maatschappij en Onderneming.
De realisering van de kasteeltuin moet politiek aan Zenderpark gekoppeld worden.
*-23 juni: Terugblikkend op de Conferentie over duurzame ontwikkeling meen ik te mogen vaststellen dat er zowel in positieve als in negatieve zin veel overeenkomsten bestaan met het fenomeen van een referendum.
Er zal in de praktijk niet te veel waarde aan worden toegekend; ik heb reeds te vaak binnen het middelbaar onderwijs soortgelijke conferenties meegemaakt: Sommige voorstellen waren al in ontwikkeling, andere blijken niet realiseerbaar zonder vèrgaande organisatorische of andere ingrepen.
In dit kader kan ik dan ook vaststellen dat ik me niet persoonlijk geraakt voel door het feit dat mijn actiepunt van de reconstructie van de kasteeltuin is afgestemd. Er is voor mij niets veranderd.
Ik wil wel erkennen dat het prettig geweest zou zijn, wanneer het plan zou zijn aangenomen, maar dan zou het mechanisme van de opinievorming ten aanzien van een dergelijk complex en ingrijpend plan wel heel snel gewerkt hebben.
Twee opmerkingen ten aanzien van de conferentie:
1. Donderdag 15 juni werd ik uit de vergadering van de landinrichtings-commissie gebeld door een medewerkster van “Publiek en Politiek”. Er werd mij gevraagd of het nog wel zinvol was dat ik mijn actiepunt op zou voeren, omdat reconstructie van de kasteeltuin toch al een gepasseerd station was: van een wethouder had ze te horen gekregen dat er was besloten om daar seniorenwoningen te bouwen. Ik vertelde haar dat het om een collegevoorstel ging dat nagenoeg in gelijke vorm driemaal in de raadscommissie RO&W was gestrand, etc.
Een paar uur later belde ze nogmaals op om te vragen of ik mijn voorstel dan niet wat wilde wijzigen, en wel in die zin dat de reconstructie van een kasteeltuin werd ingepast in de plannen die het college dienaangaande had.
Dit weigerde ik, niet omdat ik niet tot een compromis bereid ben, maar omdat een compromis een uitvloeisel van onderhandeling dient te zijn en niet van “intimidatie”.
Hoeft een wethouder zich niet aan de regels van fair play te houden?
2. Ergernis was mijn deel tijdens de conferentie, toen de heer Smeets reageerde op mijn actiepunt. Ik neem hem hoogst kwalijk dat hij op een unfaire wijze het aanwezige publiek heeft voorgelogen, en ik wens van het Gemeentebestuur maatregelen om deze zaak in het reine te brengen.
Het gaat om het volgende:
Op verzoek van het Raadslid dhr. Hendriks heb ik 12 september 1994 een grove begroting opgesteld die de hele kasteeltuin uit ± 1795 betrof.
Het begrotingsbedrag was ± ƒ 12.000.000. Over een periode van 30 jaar zou voor een (Stichting) Kasteeltuin op de jaarlijkse begroting van de Gemeente een bedrag moeten worden opgenomen van ca. ƒ400.000, en bij een periode van veertig jaar een bedrag van ca. ƒ300.000.
Ik heb deze begroting opgesteld om naar rato bij te kunnen stellen als er kleinere eenheden aan de orde zouden komen.
Bij de aanbieding van de handtekeningen aan mevr. Slot-Glas op 8 december 1994 merkte zij op dat er een jaarlijks bedrag van 1,4 miljoen mee gemoeid zou zijn. Dat heb ik toen bestreden, omdat er kennelijk werd uitgegaan van een bedrag met samengestelde interest en niet van een vaste jaarlijkse bijdrage.
Tijdens de inspraakronde van 22 maart 1995 heb ik nadrukkelijk gesteld dat een en ander in mijn voorstel verkeerd geïnterpreteerd was.(Zie de Bijlage bij het verslag: Tweede verweerschrift 2.4. Financiële aspekten.) De heer Smeets was bij deze commissievergadering aanwezig. (Zie het verslag van die commissievergadering.)
In de toelichtingsronde heb ik over een kleinere tuin (tot de helft kleiner) gesproken en een bedrag genoemd van 3 à 4 miljoen gulden.
Tijdens de conferentie van 22 juni komt de heer Smeets met de oude maten en bedragen op de proppen, verwijt mij dat ik mensen niet voldoende heb ingelicht over financiële consequenties, en wrijft de toehoorders in dat de kosten voor de kasteeltuin met een bedrag van ƒ 200 per jaar op iedere woning zouden gaan drukken. Is Stadsontwikkeling alleen maar een kwestie van centen? Heeft de vierde macht geen verbeelding? Dat vroeg ik me ook af toen hij dit aspect van mijn actiepunt meende te moeten beperken tot gemeentesubsidie. Voor de bouw van de bibliotheek – ik was toen voorzitter – is er ƒ 600.000 gulden DCAW-subsidie door het Rijk verstrekt.
In dezen moeten er zeker provinciale, particuliere en rijksbijdragen te verwerven zijn, waarvoor ik me te gelegener tijd eveneens zal inspannen.
*-3 juli: De RPF had openbare fractievergadering. Om 20.30 u. was ik op het stadskantoor. Gedurende anderhalf uur kreeg ik de gelegenheid mijn ideeën door middel van situatietekeningen over de kasteeltuin uit te dragen en op vragen en opmerkingen van de kant van Wethouder Schouten en zijn twee secondanten in te gaan. We kwamen heel dicht bij elkaar in opvattingen over de inrichting van het wat ruimer bemeten gebied. Het voorstel van de wethouder was een onderzoek te laten verrichten naar het hele gebied inclusief het Kronenburgplantsoen en de parkeerplaats aan de Hofstraat. We waren het erover eens dat er niet zomaar een plannetje ontwikkeld moest worden voor de lokatie waar de schooltjes zijn afgebroken. Vanuit dat onderzoek moet de Gemeente tot een beleidsvisie komen, en zullen gedeelten gefaseerd worden aangepakt. In de volgorde van invulling verschilden we alsnog van mening; maar daar moet uit te komen zijn; alleen de woningen langs de Kasteellaan die men van de zijde van het College wil bouwen, kunnen in mijn ogen geen genade vinden, omdat daardoor de ruimtelijke werking van het gebied duidelijk beperkt wordt.
De parkeerplaatsen hadden ter plekke hun urgentie verloren, naar zijn zeggen; en het kasteel van Tamboer zou de flop van de eeuw worden. Ook de verplaatsing van ‘t Slot kwam aan de orde; daarvoor waren stimulerende gesprekken tussen de Gemeente en de Kerkeraad van betekenis.
De foutieve voorlichting door de chef Stadsontwikkeling over de financiële aspekten werd door de wethouder vergoelijkt, maar hij was dan ook niet aanwezig geweest bij de vergaderingen van de Commissie Ruimtelijke Ordening en Welzijn.
Instanties op provinciaal en/of landelijk niveau moeten nu ingeschakeld worden om meer druk op de ketel te krijgen. De gemeente kan kennelijk het idee van de reconstructie nog geen plaats geven.
Men kan de verschillen tussen conservering/restauratie en reconstructie vergelijken met de verschillen tussen reservaten en natuur-ontwikkelings-gebieden in landinrichtings-projecten.
Tot slot: speelt het feit dat Zenderpark gerealiseerd mag worden mee in de souplesse waarmee hier en nu op de kasteeltuin werd gereageerd?
*-7 juli: brieven naar alle fracties en het College over de foutieve voorlichting door de chef Stadsontwikkeling. Dat er verschil van mening is over een begroting, à la bonheur, maar een factor 10 vind ik wel erg ongeloofwaardig. Er is door hem niet serieus naar de begroting gekeken en evenmin goed geluisterd naar mijn betoog op 22 maart 1995.
*-29 juli: Om de tuin weer in de algemene aandacht te brengen heb ik een bewegwijzeringsgimmick ten uitvoer gebracht: het bord voor mijn deur overgeplakt met “Kasteeltuin” en pijl; daarvan voor de plaatselijke pers een foto gemaakt die gepubliceerd werd in “Zenderstreeknieuws” van 2 augustus.
*-2 augustus: Er zijn nogal wat mensen in de Touwlaan gepasseerd die naar het bord keken.
*-4 augustus: Ontvangstbevestiging van het college met betrekking tot. de brief van 3 juli (zie hierboven 23 juni.).
Voor het eerst werd er in de onderwerpaanduiding weer gesproken over “kasteeltuin”.
*-8 augustus: Contact gehad met de heer Hans Mijsberg van de Ned. Kastelenstichting om hem te vragen hoe het stond met de reactie van de Stichting op mijn informatiemap. Hij beloofde mij op korte termijn een brief te sturen aan het gemeentebestuur. Dhr. Mijsberg adviseerde me ook contact te zoeken met de Utrechtse Kastelenstiching in de persoon van dhr. G.van Baaren. Dat heb ik onmiddellijk gedaan.
*-12 augustus. Ik heb het artikel dat bestemd is voor de HKY aan de heer van Baaren toegezonden.
*-18 augustus: Er lag een afschrift in de bus van de brief van de Ned. Kastelenstichting aan het gemeentebestuur. Ik vond het heel prettig dat er inderdaad zo snel gereageerd was; bovendien was de inhoud strelend voor mijn ego. [Klik op BRIEF NED.KAST.ST.]
In de afgelopen dagen heb ik in gesprekken nog reacties gekregen in de trant van ”een leuke grap”.
*-19 augustus: Mijn artikel ”Geen landschapspark voor de drost” aan de redactie van HKY ter hand gesteld.
Het septembernummer is vol, maar dhr. Rietveld was bereid het decembernummer wat eerder te laten verschijnen als dat dienstig zou zijn voor de publiciteit.
*-13 september: Een ontvangstbevestiging van mijn schrijven van 3 juli door de VVD.
*-20 september: in “Zenderstreeknieuws” verscheen een artikel waarin vermeld werd dat de Commissie Algemene en Bestuurlijke Zaken de bouw van een nieuw stadhuis op het kasteelterrein had afgewezen.
*-21 september: Contact gezocht met dhr .Van Baaren en dhr. Blijdenstijn. Morgen weer proberen. Wanneer dhr. Van Baaren Gedeputeerde Kok verder zou kunnen inseinen zou me dat welkom zijn. En hoe staat het met de brief aan het Gemeentebestuur van IJsselstein?
Eind oktober: Aanbieding eerste exemplaar van het boekwerk “Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht”. Noordam en Hermans hebben mijn tuingegevens in het artikel over IJsselstein verwerkt.
Half december: vernieuwing van het dak van de kasteeltoren.
*-23 december: Publicatie van het artikel “Geen landschapspark voor de Drost”. De decembereditie van de HKY was volledig aan dit onderwerp gewijd.
1996
*-2 januari : Wethouder Schouten vertelde me dat er een bouwkundig bureau was aangezocht om een inrichting van het kasteelterrein te ontwerpen. Min 2.
*-17 januari: Ik kreeg de agenda van een gecombineerde commissie-vergadering van 23 januari toegespeeld. Anders had ik niet kunnen weten dat de kasteeltuin ter sprake zou komen. In ”Zenderstreeknieuws” waarin deze vergadering werd aangekondigd, werd dit onderwerp niet genoemd.
*-19 januari: Bij navraag blijkt Martin of Maarten Min uit Bergen een creatieve ontwerper te zijn, maar er werd gemeld dat hij zich niet met tuinen bezighoudt.
*-20 januari: Procedureel: een voorbereidingsbesluit is maar een jaar van kracht. Zie 6 juli 1994 in deze story.
Bij een procedure ex art. 19 R.O.-wet zal ik bij de gemeente een bezwaar moeten indienen en een verzoek tot opschorting op basis van de A.W.B. bij de Arrondissementsrechtbank. Tevens naar de Raad van State.
*-23 januari: Het voorstel in verband met de kasteeltuingrond werd al op donderdag 18 januari behandeld in de commissievergadering; Ik kreeg een exemplaar van het voorstel in handen dat vastgeniet zat aan een convocatie annex agenda voor 23 januari. Ik voelde me “behoorlijk opgelaten”.
*-25 januari: Gebeld met Min 2 Produkties in Bergen NH. Informatie vanuit “de tegenpartij” gegeven aan een bureaumedewerker die het hele verhaal zou doorspelen aan zijn werkgever.
Inhoud van het gesprek: een overzicht vanaf 1990 (start van het onderzoek) tot 23 januari (de blooper van de gemeente). [ZIe ONTWERPATELIER MIN]
Tijdens de avondvergadering van de ‘Federatie Stichts Cultureel Erfgoed’ gesproken met Gedeputeerde Kok over de zaak van de tuin. Tevens heb ik de Provinciale archeologe op haar verzoek op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen.
*-31 januari: De heer J. Andriessen was ziek naar huis gegaan. Dit werd me verteld toen ik opbelde naar Westraven om te weten te komen of hij bereid zou zijn in het Stichtingsbestuur zitting te nemen. Met een andere kandidaat moet ik nog contact zoeken: Mevr. Van de Hoven, tuin-ontwerpster.
De heer Wisselo van de Gemeente belde me op over het verslag van de vergadering van 18 januari. Dat wordt me toegestuurd zodra het is goedgekeurd in B&W.
*-1 februari: Concept voor de Statuten van de Stichting opgesteld.
Een gedicht begonnen over de kasteeltuin.
[Klik hiervoor op BELEVING TUIN.]
*-6 februari: Het verslag van de raadscommissie ontvangen; de invulling van de kasteeltuingrond komt aan de orde onder punt 5 d.
Opmerkelijke punten:
1. D66, PvdA, GroenLinks en de VVD onthouden zich van advies. CDa en RPF adviseren positief. [Naar mijn democratisch gevoel een te smalle basis om verder te gaan.]
2, De architect heeft volgens de voorzitter al zes maanden voorstudie gemaakt.
[In de commissievergadering van 5 oktober staat vermeld: “Daarnaast zal de discussie omtrent de invulling van de lokatie Touwlaan/Kasteellaan nog gevoerd dienen te worden.”]
*-8 februari: Gesprek met dhr. Andriessen. Hij sympathiseerde met de ideeën de kasteeltuin opnieuw aan te leggen. Was helaas niet beschikbaar voor een functie in het stichtingsbestuur, omdat hij reeds zitting heeft in de Gemeentelijke beroeps- en bezwarencommissie; hij adviseerde kontakt op te nemen met advocaat De Werdt.
*-9 februari: Mevr. Van de Hoven wilde eerst wat nadere informatie over de ‘Stichting in oprichting’. Ik zal haar deze continuing story met de Conceptstatuten bezorgen.
*-12 februari: Gebeld met de secretaresse van mevr. K. Peijs over mogelijke deelname van deze laatste aan het stichtingsbestuur.
[Klik hiervoor op BRIEF MEVR. PEYS.]
*-15 februari: Op verzoek van de secretaresse (12 februari) een pakketje informatie bezorgd op Achtersloot 53. Eveneens bij het kantoor van dhr. De Werdt.
*-23 februari: In de supermarkt een gesprekje met dhr. Ad van Erp over mogelijke deelname aan het Stichtingsbestuur. Hij voelde zich vereerd naar zijn zeggen.
*-27 februari: Gesprek met dhr. De Werdt over de mogelijkheden van een Stichting en de haalbaarheid van plannen. Nog geen reactie gevraagd van Mevr. Van de Hoven en Mevrouw Peys.
*-4 maart: Een brief aan alle fracties/leden van de commissie RO/W., waarin een accumulatie van argumenten i.v.m. de houding van het College tegenover de kasteeltuin.
*-6 maart: In “Zenderstreeknieuws” stond een artikel over de huldiging van buurman Langerak i.v.m. zijn vijftigjarig lidmaatschap van de PvdA.
Citaat daaruit: “Of het nu gaat om een kasteeltuin of een stadsmuur de adviezen van Langerak mogen er altijd nog zijn.” De correspondent zal hier de feesteling zelf wel niet geciteerd hebben, maar de gedachte an sich nodigt uit tot een reactie:
1. Op verscheidene verjaardagen kwam het item van de stadsmuur ter sprake en dan was zijn standpunt heel duidelijk: die import die zich met IJsselstein meent te moeten bemoeien – de een is advocaat en de ander zit in het onderwijs -, kent de situatie niet. Er moet gebouwd worden. Zolang er nog woningen nodig zijn, is het weer opbouwen van een stadsmuur – Hoeveel woningen hadden er al niet kunnen staan, als de plannen gewoon waren doorgegaan? – flauwe kul. [Datzelfde heeft hij in het verleden ook gezegd van de molen.]
2. Op een vrijdagavond in november 1994, nadat hij tijdens de bijeenkomst van het Liberaal Café mij in bedekte termen had verweten dat ik ‘Zenderpark’ had tegengehouden [Ik ben lid van de WBL – deze stichting had een bezwaarschrift ingediend tegen het feit dat het Groene Hart werd aangetast, maar P.v.d.A.-minister Alders was aanvankelijk ook tegen!] waren bij hem – zoals hij me daags daarna vertelde – twee heren gemeente-ambtenaren op bezoek voor een avondje wijnproeven. Mijn buurman kennende kan ik met zekerheid zeggen dat de plaatselijke politiek aan de orde is geweest. en daarbij zal hij zijn ongenoegen over de kasteeltuin niet onder stoelen of banken hebben gestoken. [Tegen mij heeft hij één keer een opmerking van één zin lengte gemaakt over mijn inzet voor die zaak. Op allerlei andere politieke punten waren we het meestal eens. Bovendien zijn we altijd goede buren gebleven.] Op 8 december 1994 noemde de Wethouder Mevr. Slot-Glas het bedrag van ƒ1.400.000 per jaar dat nodig zou zijn. Het was bij gelegenheid van het aanbieden van de handtekeningen dat dit bedrag voor het eerst werd genoemd. Toen was ik verwonderd. Nu valt alles op zijn plaats, het is me duidelijk dat ze – blind? – op het kompas voer van één van de ambtenaren? En wie kwam daar het meest voor in aanmerking? Ik heb wel een idee.
*-7 maart: De heer De Werdt belde dat hij bereid was in een op te richten Stichting Kasteeltuin zitting te nemen.
*-30 maart: In het boek Theo Holleman. 1996. Een verleden op de schop. Amsterdam: Universitypress, een mededeling over de aanstaande ratificatie en implementatie van de Conventie ter bescherming van het cultureel erfgoed (Malta 1992), waarin het principe is opgenomen van ‘de verstoorder betaalt’.
Terug naar Kasteeltuin